...i chce zacząć część praktyczną nauki. To dla wielu instruktorów nowa sytuacja. Od 1 stycznia 2015 r. bowiem, inaczej niż dotychczas, możliwa będzie samodzielna nauka przed teoretyczną częścią egzaminu na prawo jazdy. Jak szkolić kandydatów na kierowców, którzy mają już zdaną teorię?
Ustawa o Kierujących Pojazdami
Artykuł 50 ust.2 pkt 5
Osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem może przystąpić do egzaminu państwowego nie wcześniej niż miesiąc przed osiągnięciem minimalnego wieku, o którym w art. 8 i 9 wymaganego od kierującego pojazdem objętym tym uprawnieniem.
2. Nie może być egzaminowana osoba
5) nieposiadająca zaświadczenia o ukończeniu wymaganego szkolenia lub w stosunku do której nie zamieszczono w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art.51 ust 2 pkt 1, informacji o ukończeniu takiego szkolenia
-nie dotyczy części teoretycznej egzaminu państwowego
Artykuł 23
Osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub uprawnienia do kierowania tramwajem, która uzyskała pozytywny wynik z części teoretycznej egzaminu państwowego jest zwolniona z odbywania zajęć, o których mowa odpowiednio w art. 23 ust.2 pkt. 1 ( części teoretycznej przeprowadzanej w formie wykładów i ćwiczeń w zakresie podstaw kierowania pojazdem i uczestnictwa w ruchu drogowym oraz obowiązków i praw kierującego pojazdem), oraz odpowiednio z części teoretycznej egzaminu wewnętrznego.
Powyższe wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku.
Dla instruktorów nauki jazdy mających 20-letni staż, szkolenie eksternów nie jest niczym nowym. W tamtym okresie istniała również możliwość odbycia samego szkolenia praktycznego, po wcześniejszym zdaniu części teoretycznej egzaminu państwowego.
Niewiele osób ubiegających się o prawo jazdy korzystało jednak z tej możliwości. Większość odbywała pełne szkolenie. Ponieważ w tym czasie ilość zdarzeń drogowych drastycznie rosła, stwierdzono że ta metoda szkolenia jest powodem wzrostu niekorzystnych statystyk.
Osoby korzystające z tej formy szkolenia przygotowywały się do teoretycznego egzaminu państwowego, wyuczając się na pamięć pytań egzaminacyjnych, nie zapoznając się z prawem o ruchu drogowym. Kierując się powyższymi względami zlikwidowano szkolenie eksternistyczne. Obecnie wraca się do tego typu szkolenia.
Jakie będą efekty? Czas pokaże
Niektórzy instruktorzy nauki jazdy i inne osoby związane ze szkoleniem zastanawiają się, czym różnić się będzie szkolenie praktyczne osób po odbyciu szkolenia teoretycznego od szkolenia osób bez niego, mających zaliczony teoretyczny egzamin państwowy.
Zarówno w jednym jak i w drugim przypadku zacząć należy do „wywiadu” sprawdzającego faktyczny poziom wiedzy kursanta. Szkolenie w zakresie prawa jazdy rozpoczynają osoby o różnym poziomie umiejętności kierowania pojazdem, od wysokich do zerowych. Są osoby, które mimo nie posiadania uprawnień, kierowały już pojazdami okazjonalnie i nie tylko, ale też niektórzy twierdzą, że potrafią jeździć ponieważ cały czas jeżdżą jako pasażer obok kierowcy i obserwując jego reakcje posiedli wiedzę a potrzebują jedynie szlifu.
Instruktor nauki jazdy niezależnie, czy ma do czynienia z kursantem po odbyciu szkolenia teoretycznego, czy po zdanym teoretycznym egzaminie państwowym musi podchodzić do każdego z nich indywidualnie.
Kursantowi po zaliczonym szkoleniu teoretycznym, w pamięci w najlepszym układzie pozostaje około 60% materiału omówionego w trakcie wykładów.
Jeżeli ktoś myśli, że kursant od razu przyswoi sobie całą wiedzę może się rozczarować. Właśnie podczas zajęć praktycznych - jazd szkoleniowych kursanci uzupełniają to, czego nie zapamiętali z wykładów lub weryfikują i porównują wiedzę teoretyczną z praktyką. Każdy ma indywidualne cechy przyswajania wiedzy, jedni czynią to szybciej, inni potrzebują więcej czasu.
Instruktor widząc postępy kursanta w jeździe samochodem czy motocyklem podejmuje decyzję o wprowadzeniu nowych elementów i o doborze trasy zwiększając jej trudność oraz ćwiczeniu poszczególnych manewrów. Wprowadzenie dotychczas funkcjonującej niejawnej i wielokrotnie większej niż ówczesna, bazy pytań egzaminacyjnych miało na celu spowodowanie takiej sytuacji, w której niemożliwe jest pamięciowe opanowanie odpowiedzi na pytania, a więc zmuszenia kandydatów na kierowców do rzetelnego opanowania wiedzy z zakresu prawa drogowego i pierwszej pomocy. Obecnie baza ta ma być jawna lecz zawierać jeszcze większą liczbę pytań.
Jeśli na drodze samokształcenia możliwe jest osiągnięcie poziomu wiedzy umożliwiającej zdanie egzaminu państwowego, to jednak taki kursant nie ma możliwości wyprzedzająco usłyszeć o sytuacjach nietypowych na drodze, o wynikających z nich zagrożeniach i właściwych sposobach reagowania na nie. Wykład na kursie prawa jazdy jest czasem dzielenia się doświadczeniem prowadzącego i opisywania realnych sytuacji, które miały miejsce na drodze. Rady wykładowcy pozostają w pamięci bardziej niż wiedza podręcznikowa.
Szkolenie kursanta po odbytej części teoretycznej, czy też eksterna, zależy również od indywidualnych predyspozycji do wykorzystywania posiadanej wiedzy teoretycznej w sytuacji stresowej, jaką bezwzględnie jest praktyczna nauka kierowania pojazdem mechanicznych w ruchu drogowym.