Za zanieczyszczenie powietrza w takich miastach, jak: Warszawa, Kraków, Gdynia, Wrocław czy Katowice, w 30% odpowiada ruch samochodowy. Receptą na smog ma być wprowadzenie ekostref i uregulowanie zasad wjeżdżania do centrów.
Projekt nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska zakłada możliwość wyznaczania w miastach – przez samorządy – stref niskiej emisji spalin. Mają one zostać podzielone na pięć klas – tak jak auta, które podczas przeglądów technicznych będą otrzymywać naklejki informujące o spełnianych normach emisji spalin. Im wyższa klasa samochodu, tym dalej w głąb centrum miasta będzie można nim wjechać.
Dotychczas nie ma w Polsce regulacji, które wprowadzają ograniczenia w zakresie transportu z uwagi na złą jakość powietrza, albo pozwalałyby odpowiednim organom na wprowadzanie takich ograniczeń. Według danych GUS w 2012 r. w Polsce park samochodowy wynosił, 24 875 700 szt., z czego ponad 75,4% stanowiły samochody osobowe (18 744 400 szt.). Jednocześnie 78% pojazdów to pojazdy o strukturze wiekowej powyżej 10 lat. Średni wiek samochodów w Polsce wynosi według różnych szacunków od 14 do 17 lat, co oznacza, że dla wielu z nich emisja spalin jest znacznie wyższa niż standardy Euro 3 (od 2000 r.) lub Euro 4 (od 2005 r.). (fragmenty uzasadnienia do Ustawy)
Według nowych przepisów odpowiednią naklejkę upoważniającą do wjazdu do strefy otrzymają konkretne pojazdy
źródło: oprac. własne
Zakres proponowanych zmian obejmuje następujące zagadnienia:
- Doprecyzowanie możliwości określenia dopuszczalnych rodzajów i jakości paliw
- Wprowadzenie możliwości wdrożenia stref ograniczonej emisji z transportu.
- Możliwość przeprowadzenia kompensacji emisji poprzez ograniczenie niskiej emisji.
- Zaproponowane zmiany przepisów w zakresie ochrony środowiska przed hałasem.
„To nie jest przepis o zakazie wjazdu starych aut do miast” – podkreśla w wywiadzie dla serwisu infoWire.pl poseł Tomasz Arkit, pomysłodawca nowelizacji. Znaczenie ma mieć nie wiek samochodu, ale to, jakie normy emisji spalin spełnia pojazd. Samorządy będą stopniowo podnosić ich wysokość, tak jak miało to miejsce w innych 225 europejskich miastach, gdzie wprowadzono podobne przepisy. „Rozpoczęto od normy Euro 2, a po kilku latach podwyższono ją do normy dość wysokiej, Euro 5. Warto zaznaczyć, że normę Euro 4 spełnia 10-letni samochód z dieslem oraz 20-letnie auto na benzynę, pod warunkiem że jest dobrze eksploatowane” – zaznacza rozmówca.
Prace nad ustawą nabierają tempa i być może zacznie ona obowiązywać pod koniec 2015 r. Zapewne wiele samorządów skorzysta z możliwości wprowadzenia ekostref. Przepisy mają dotyczyć nie tylko właścicieli samochodów, lecz także – motocykli.