Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego od miesięcy informują o kandydatach na kierowców, którzy chcieliby zdawać egzamin państwowy na prawo jazdy w języku ukraińskim. Postulowały, aby obok dostępnego egzaminu w języku angielskim i niemieckim umożliwić ten trzeci. 7 czerwca br. Hanna Gill-Piątek oraz Franciszek Sterczewski zgłosili do ministra infrastruktury interpelację poselską właśnie sprawie możliwości zdawania egzaminu w języku ukraińskim [kliknij]. Termin odpowiedzi został przedłużony, dziś znamy ją.
Egzamin państwowy w języku obcym. Odpowiadając na pytania postawione w interpelacji poselskiej przedstawiciel resortu infrastruktury informuje o możliwościach zdawania egzaminu państwowego na prawo jazdy: - Dotychczasowe udogodnienia wprowadzone dzięki przepisom ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. 2023 r. poz. 622) pozwoliły na zdawanie egzaminu na prawo jazdy w języku obcym. W 2013 r. weszły w życie przepisy tej ustawy, jednocześnie dostosowując prawo polskie do przepisów unijnych, tj. dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz. Urz. UE. L Nr 403, str. 18). Aktualnie zdający mogą poza językiem polskim przystąpić do zdawania egzaminu państwowego na prawo jazdy w języku angielskim i niemieckim, a ponadto w języku migowym. W obecnym stanie prawnym bowiem, jak również w systemie teleinformatycznym, który jest aktualnie wykorzystywany w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego, istnieje możliwość prowadzenia egzaminów teoretycznych w językach polskim, angielskim i niemieckim. Dane dotyczące korzystania z możliwości zdawania egzaminu na prawo jazdy w języku innym niż polski pokazują, że jest to mały odsetek egzaminów względem wszystkich, jakie są przeprowadzane. Dane te zostały zaprezentowane w tabeli nr 1.
Ministerstwo Infrastruktury na bieżąco stara się poszerzać możliwości ułatwiające zdobywanie uprawnień do kierowania pojazdami przez obcokrajowców. Aktualnie katalog pytań testowych stosowanych na teście kwalifikacyjnym został przetłumaczony na język rosyjski, ukraiński, angielski i przekazany do Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego
do stosowania na teście kwalifikacyjnym w zakresie bloku programowego do prawa jazdy kat. C1, C1+E, C, C+E oraz D1, D1+E, D, D+E. Zmiana pytań na inny język jest niezwykle trudna do wykonania, ponieważ wymaga bowiem nie tylko biegłości w tłumaczeniu, ale także znajomości przez tłumacza zagadnień z zakresu ruchu drogowego i wiedzy technicznej.
Egzamin z udziałem tłumacza przysięgłego. Wiceminister R. Weber przypomina o możliwości udziału w egzaminie państwowym tłumacza przysięgłego. Pisze: - Ponadto zgodnie z § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. z 2019 r. poz. 1206), kandydat na kierowcę ma prawo do skorzystania z obecności tłumacza przysięgłego, który jest wpisany na listę Ministra Sprawiedliwości. Obecność ta jest dopuszczona na egzaminie teoretycznym, ale do chwili rozpoczęcia egzaminu, tak, aby tłumacz miał możliwość przetłumaczyć wyjaśnienie procedur egzaminacyjnych, jeżeli osoba ta nie włada językiem polskim w stopniu umożliwiającym przeprowadzenie egzaminu oraz zrozumienie zasad przeprowadzania egzaminu. Również w rozporządzeniu, o którym mowa powyżej w § 18 ust. 2 i ust. 3 jest określone, że podczas egzaminu państwowego w części praktycznej na placu manewrowym oraz w ruchu drogowym może przebywać oprócz egzaminowanego, egzaminatora oraz egzaminatora nadzorującego także „tłumacz przysięgły, którego udział zapewnia sobie osoba egzaminowana, jeżeli osoba ta nie włada językiem polskim w stopniu umożliwiającym przeprowadzenie egzaminu”. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z § 15 ww. rozporządzenia istnieje ryzyko, że egzaminator nie przeprowadzi egzaminu państwowego, jeżeli nastąpi niemożność potwierdzenia danych dotyczących tłumacza przysięgłego mającego brać udział w części praktycznej egzaminu państwowego lub nie zgłosi się on na ten egzamin. W takim przypadku w myśl § 33 ust. 2 ww. rozporządzenia przyjmuje się, iż osoba nie przystąpiła do egzaminu.
Egzamin na prawo jazdy w języku ukraińskim. Od miesięcy resort infrastruktury informował, iż podjęto i trwają prace nad wprowadzeniem możliwości zdawania egzaminu państwowego na prawo jazdy w języku ukraińskim. Interpelacje w tej kwestii złożyli posłowie uzasadniają m.inn.: - Z uwagi jednak na liczną mniejszość ukraińską w Polsce, a także fakt wprowadzenia wymogu polskiego prawa jazdy w nowelizacji, warto byłoby pochylić się nad tą kwestią ponownie. Język polski nie jest wszak potrzebny do prowadzenia auta na polskich drogach - potrzebna jest znajomość zasad i znaków drogowych, którą udowodnić można podczas egzaminu. Posiadanie polskiego prawa jazdy natomiast daje obcokrajowcom nie tylko więcej samodzielności, ale też dodatkowe opcje zatrudnienia i utrzymywania się. Byłby to też kolejny gest solidarności z Ukrainą, która bohatersko walczy z rosyjskim agresorem.
Resort w tej sprawie reagował i informował o podjętych i prowadzonych pracach nad wprowadzeniem ukraińskiej wersji językowego egzaminów na prawo jazdy, jednak minęły miesiące i takiej możliwości nadal nie ma. 21 bm. odpowiedzi na interpelację udzielił Rafał Weber, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i w niej czytamy: - Reasumując, osoby, które nie w pełni władają językiem polskim, aby w swobodny sposób przystąpić do egzaminu na prawo jazdy mogą skorzystać z możliwości zdawania go w języku angielskim, niemieckim, a także w języku migowym. Możliwe jest przy tym, aby podczas państwowego egzaminu praktycznego na prawo jazdy wraz ze zdającym i egzaminatorem, w samochodzie przebywała także osoba trzecia będąca tłumaczem przysięgłym. Biorąc pod uwagę powyższe, możliwość korzystania ze zdawania egzaminu państwowego na prawo jazdy w języku innym niż język polski jest umożliwione. Znikomy odsetek osób względem ogółu zdających w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego decyduje się na wybór zdawania egzaminu w języku angielskim lub niemieckim. Obcokrajowiec, który nie w pełni włada na wystarczającym poziomie językiem polskim, aby poziom ten pozwolił mu w pełni zrozumieć sposób przeprowadzenia egzaminu oraz zasad przeprowadzenia egzaminu państwowego, może skorzystać z dostępnych języków obcych lub obecności tłumacza przysięgłego.
Ułatwienia dla obywateli Ukrainy. W stanowisku resortu wskazano także na ważne ułatwienia dla obywateli Ukrainy: - Ponadto uprzejmie informuję, że Ministerstwo Infrastruktury w zakresie swoich kompetencji na bieżąco podejmuje działania mające na celu wprowadzenie ułatwień dla obywateli Ukrainy. Warto wskazać, że zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 23 marca 2022 r. o szczególnych regulacjach w zakresie transportu i gospodarki morskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy (Dz.U. 2022 poz. 684) w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. przepisu dotyczącego ograniczenia w zakresie posiadania uprawnień do kierowania pojazdami w okresie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu, o którym mowa w art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, nie stosuje się do osób posiadających prawo jazdy wydane przez właściwe organy administracji Ukrainy. Dodatkowo termin ten został wydłużony i obecnie zgodnie w art. 14a obowiązuje do 31 grudnia 2023 r. W tym okresie do osób tych stosuje się odpowiednio przepis art. 5 ust. 6 tej ustawy. W ww. okresie za ważne uznaje się także prawa jazdy wydane przez właściwe organy administracji Ukrainy, których termin ważności upłynął.
Podsumowanie. Posłowie pytali o to, czy są prowadzone prace nad wprowadzeniem ukraińskiej wersji językowej do egzaminów na prawo jazdy. O ich etap. O uzasadnienie podjętej negatywnej decyzji w tej sprawie. Otrzymali odpowiedź, że obywatel Ukrainy, który chciałby w Polsce zdać egzamin państwowy na prawo jazdy - a nie zna wystarczająco dobrze języka polskiego - może: skorzystać z możliwości zdawania go w języku angielskim, niemieckim, a także w języku migowym; skorzystać z obecności tłumacza przysięgłego. Cóż poszukujący zatrudnienia Ukraińcy tymczasem nie mają innej możliwości uzyskania prawa jazdy. (jm)