Niekiedy w miarę rozwoju firmy warto pomyśleć o zmianie formy prawnej prowadzonej firmy na spółkę prawa handlowego – osobową lub kapitałową. Jak wygląda przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę?
Dla poczatkującego przedsiębiorcy zazwyczaj najlepszym rozwiązaniem jest prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej, jako najtańsze i pod wieloma względami najmniej skomplikowane. Niekiedy jednak, w miarę rozwoju firmy, taka forma może stać się niewystarczająca i wówczas warto pomyśleć o zmianie formy prawnej prowadzonej działalności na spółkę prawa handlowego – osobową lub kapitałową. Co do zasady, są dwie metody przeniesienia majątku przedsiębiorstwa do spółki – wniesienie tego majątku aportem (jako wkład niepieniężny) do spółki albo przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową. W tym artykule postaramy się przybliżyć nieco proces takiego przekształcenia.
Zgodnie z art. 551 § 5 Kodeksu spółek handlowych, przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą). Tzw. jednoosobową działalność możemy zatem przekształcić wyłącznie w spółkę kapitałową (tj. spółkę z o.o. albo spółkę akcyjną), nie ma natomiast możliwości przekształcenia takiej działalności w spółkę osobową (do których należą: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna).
Do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się:
1) sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
2) złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
3) powołania członków organów spółki przekształconej;
4) zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
5) dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Co do zasady zatem, pierwszym etapem jest sporządzenie planu przekształcenia wraz z załącznikami do niego.
Plan przekształcenia
Plan przekształcenia przedsiębiorcy sporządza się w formie aktu notarialnego. Powinien on zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Dodatkowo, do planu przekształcenia należy dołączyć:
1) projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
2) projekt aktu założycielskiego (statutu) spółki przekształconej;
3) wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego;
4) sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Jeżeli przedsiębiorca nie jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, sprawozdanie finansowe, o którym mowa w § 2 pkt 4, sporządza się w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych przez przedsiębiorcę dla celów podatkowych, spis z natury, a także inne dokumenty pozwalające na sporządzenie tego sprawozdania.
Badanie planu przekształcenia przez biegłego
Plan przekształcenia przedsiębiorcy należy poddać badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności.
Sąd rejestrowy (czyli w praktyce – wydział gospodarczy KRS), właściwy według siedziby przedsiębiorcy przekształcanego, wyznacza biegłego rewidenta na wniosek przedsiębiorcy przekształcanego. Do wniosku o wyznaczenie biegłego należy załączyć sam plan przekształcenia wraz z załącznikami. W praktyce, często w takim wniosku wskazuje się konkretnego biegłego, z prośbą o jego wyznaczenie przez sąd. Sąd rejestrowy określa wynagrodzenie za pracę biegłego rewidenta i zatwierdza rachunki jego wydatków. Jeżeli przedsiębiorca przekształcany dobrowolnie tych należności nie uiści w terminie dwóch tygodni, sąd rejestrowy ściągnie je w trybie przewidzianym dla egzekucji opłat sądowych.
Biegły rewident, w terminie określonym przez sąd, nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, sporządza na piśmie opinię i składa ją wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz przedsiębiorcy przekształcanemu.
Oświadczenie o przekształceniu oraz zawarcie aktu założycielskiego spółki z o.o.
Oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy powinno zostać sporządzone w formie aktu notarialnego i określać co najmniej:
1) typ spółki, w jaki zostaje przekształcony przedsiębiorca;
2) wysokość kapitału zakładowego;
3) zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi albo akcjonariuszowi spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane;
4) nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej.
Na tym etapie powinno również nastąpić powołanie władz spółki przekształconej oraz zawarcie – również w formie aktu notarialnego – aktu założycielskiego spółki z o.o.
Powołanie władz spółki z o.o. może nastąpić jednocześnie z podpisaniem aktu założycielskiego spółki i może zostać objęte treścią jednego aktu notarialnego. Poprawne będzie także powołanie pierwszych władz w odrębnym dokumencie, w zwykłej formie pisemnej.
Wniosek do KRS
Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej.
Co ważne, wniosek do KRS należy złożyć w terminie 6 miesięcy od podpisania przez przedsiębiorcę przekształcanego aktu założycielskiego spółki z o.o. Jeżeli nie dopełnimy tego obowiązku, akt założycielski spółki ulegnie rozwiązaniu.
Wniosek do KRS należy złożyć na urzędowych formularzach, opłacić i dołączyć do niego wszystkie te dokumenty, których wymaga Kodeks spółek handlowych przy zakładaniu spółki z o.o.
Spółka z o.o. powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
Warto podkreślić, że przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę jest korzystne szczególnie w sytuacji, gdy zależy nam na pełnym następstwie prawnym – spółce powstałej po przekształceniu przysługują bowiem wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Oznacza to przede wszystkim, że cały majątek przedsiębiorcy staje się majątkiem spółki, nie trzeba zawierać na nowo umów z kontrahentami, spółka z mocy prawa staje się podmiotem wszelkich koncesji, zezwoleń, ulg oraz uprawnień z innych decyzji administracyjnych (chyba, że przepisy szczególne lub sama decyzja o udzieleniu koncesja lub zezwolenia albo ulgi stanowią inaczej).
Autorzy zastrzegają, że niniejszy artykuł zawiera jedynie ogólny zarys poruszonych w nim zagadnień. Artykuł nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej, ani też analizy konkretnego stanu faktycznego. W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości z Państwa strony, serdecznie zachęcamy do kontaktu.