Coraz rzadziej – ku niezadowoleniu naszych lekarzy – idziemy do przychodni. Natomiast coraz częściej dzwonimy do naszego opiekuna – lekarza domowego. Co mają zrobić kandydaci na kierowców, którzy chcą rozpocząć szkolenie? Co mają zrobić ośrodki szkolenia, bo bez zaświadczenia o badaniu lekarskim nie mogą kandydata dopuścić do szkolenia? Czyli – czy możliwe jest uzyskanie zaświadczenia lekarskiego tylko po internetowej konsultacji lekarskiej?
Zakres badań lekarskich. Badania lekarskie na prawo jazdy są dla kandydatów na kierowców obowiązkowe, jeszcze zanim przyszły kierowca rozpocznie kurs na prawo jazdy. Każdy musi przejść kontrolę lekarską, która pozwoli ocenić, jego stan zdrowia. Badania przeprowadzane są przez lekarza orzecznika z uprawnieniami do wystawiania odpowiednich zaświadczeń. Przeprowadzany jest wywiad ogólny, w oparciu o który może być wystawione skierowanie na badania specjalistyczne, następnie lekarz realizuje badanie pod kątem ewentualnych dysfunkcji. Odbywa się badanie lekarskie podczas którego oceniony zostaje: stan psychiczny, bada wzrok, słuch, zmysł równowagi; osłuchiwana jest praca serca, układ oddechowy. Sprawdzane jest też czy kandydat nie ma objawów, które wskazują na uzależnienie od alkoholu albo jego nadużywanie, albo inne zaburzenia, które mogą stanowić ryzyko dla kierowania pojazdem. Tak więc odpowiedzmy na tytułowe pytanie, także pytaniem - Czy możliwe jest np. osłuchanie pacjenta, który siedzi po drugiej stronie monitora?
I krótka dygresja. Otóż naukowcy Politechniki Warszawskiej podjęli prace nad aplikacją do zdalnej diagnostyki medycznej. Opracowali ją: dr nauk med. Robert Jarema i dr inż. Rafał Dalewski. Jednak już na wstępie zastrzegli: – W sieci jest wiele możliwości konsultacji lekarskiej, czatowania, wideokonferencji z lekarzem, ale wszystko to odbywa się bez wykorzystania urządzeń medycznych – tłumaczy dr Dalewski.
Lekarz orzecznik. Opisane powyżej badania kandydata na kierowcę prowadzą wyłącznie lekarze wpisani na listę orzeczników uprawnionych do badań lekarskich kierowców. I tu pojawia się niezwykle ważne pytanie: Czy lekarz orzecznik może podpisać orzeczenie nie przeprowadzając badania lekarskiego kandydata na kierowcę?
Obowiązujące regulacje prawne. Z dniem 1 września 2019 weszły w życie aktualnie obowiązujące przepisy - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (2019.1659 z późn. zm.). Wydane na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U.: t.p. 2011, nr 30, poz. 151; t.j. z r. 2020 poz. 1268.).
Przywołajmy ich fragmenty:
Ustawa art. 81 ust. 1 i 2:
„Art. 81. 1. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania badania lekarskiego;
2) zakres:
a) badań lekarskich,
b) konsultacji u lekarzy specjalistów,
c) pomocniczych badań diagnostycznych;
3) jednostki uprawnione do przeprowadzania badań, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 3-5, 7 i 8 oraz w art. 79 ust. 4 i 5;
4) wzory stosowanych dokumentów oraz wzór pieczątki uprawnionego lekarza;
5) dodatkowe kwalifikacje, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 3 lit. b;
6) podmioty uprawnione do przeprowadzania szkoleń lekarzy w zakresie badań kierowców oraz ramowy program ich szkolenia;
7) wysokość opłaty:
a) (uchylona)
b) za wpis do ewidencji, o którym mowa w art. 77 ust. 2 pkt 1, przy czym nie może ona przekroczyć 50 zł.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się odpowiednio:
1) zróżnicowane wymagania zdrowotne, kryteria oceny stanu zdrowia osoby poddanej badaniu oraz przyczyny przeprowadzania badania lekarskiego;
2) przepisy Unii Europejskiej odnoszące się do badań, o których mowa w ust. 1 pkt 2;
3) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego jednostek uprawnionych do przeprowadzania ponownego badania lekarskiego i podmiotów uprawnionych do przeprowadzania szkolenia lekarzy;
4) potrzebę ujednolicenia dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 4;
5) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu kwalifikacji uprawnionego lekarza i posiadania przez niego dodatkowej wiedzy.
6) (uchylony)”.
Rozporządzenie § 3; § 4; § 5 oraz § 7
§ 3. 1. Badanie lekarskie przeprowadza się po sprawdzeniu tożsamości osoby badanej i złożeniu oświadczenia dotyczącego stanu zdrowia, o którym mowa w art. 78 ustawy.
2. Wzór oświadczenia dotyczącego stanu zdrowia, o którym mowa w art. 78 ustawy, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.
§ 4. 1. W ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz dokonuje oceny stanu zdrowia osoby badanej w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami w zakresie:
1) narządu wzroku;
2) narządu słuchu;
3) układu ruchu;
4) układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego;
5) układu nerwowego, w tym padaczki;
6) obturacyjnego bezdechu podczas snu;
7) czynności nerek;
8) cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu glikemii;
9) stanu psychicznego;
10) objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie;
11) objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie;
12) stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami;
13) innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia, które mogą stanowić zagrożenie w sytuacji kierowania pojazdami.
2. W zakresie badania lekarskiego uprawniony lekarz uwzględnia u osoby badanej obecność i rodzaj schorzenia, stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości rozwoju choroby, jak i cofania się jej objawów, oraz rozważa zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, jakie mogą mieć miejsce w przypadku kierowania przez tę osobę pojazdami.
§ 5. Szczegółowe warunki badania lekarskiego w zakresie:
1) narządu wzroku - określa załącznik nr 2 do rozporządzenia;
2) narządu słuchu - określa załącznik nr 3 do rozporządzenia;
3) układu ruchu, układu oddechowego, czynności nerek, stanu psychicznego, objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie, objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie oraz stosowania produktów leczniczych mogących mieć wpływ na zdolność do kierowania pojazdami - określa załącznik nr 4 do rozporządzenia;
4) układu sercowo-naczyniowego - określa załącznik nr 5 do rozporządzenia;
5) układu nerwowego, w tym padaczki - określa załącznik nr 6 do rozporządzenia;
6) obturacyjnego bezdechu podczas snu - określa załącznik nr 7 do rozporządzenia;
7) cukrzycy - określa załącznik nr 8 do rozporządzenia. (…)
§ 7. 1. Uprawniony lekarz, po przeprowadzeniu badania lekarskiego, wystawia orzeczenie lekarskie, którego wzór określają odpowiednio załączniki nr 9 i 10 do rozporządzenia.
2. Oryginał orzeczenia lekarskiego otrzymuje osoba badana, a kopię orzeczenia lekarskiego dołącza się do dokumentacji badania prowadzonej w formie karty badania lekarskiego, której wzór określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.”.
A zatem? - Czy nie dosyć jasno obowiązujące przepisy wypowiadają się w sprawie badań lekarskich kandydatów na kierowców?
Opinie: Do kilku przychodni (zlokalizowanych w całej Polsce) realizujących badania lekarskie kandydatów na kierowców skierowaliśmy zapytanie o możliwość przeprowadzenia badań lekarskich on-line i wydanie orzeczenia – natychmiast wszystkie bez wyjątku i zgodnie odpowiedziały: – NIE MA TAKIEJ MOŻLIWOŚCI! TAKA WIZYTA MUSI ODBYĆ SIĘ OSOBIŚCIE! ONLINE LEKARZ NIE BĘDZIE W STANIE PRZEPROWADZIĆ BADANIA LEKARSKIEGO! WYDANIE ORZECZENIA JEST MOŻLIWE TYLKO PODCZAS WIZYTY STACJONARNEJ!
Zgodnie z zapowiedzią pytamy dalej: LEKARZY ORZECZNIKÓW; PRAWNIKÓW; WYDZIAŁY KOMUNIKACJI; NADZÓR NAD OSK, EKSPERTÓW Z ZAKRESU BRD itd. A Państwo? Co myślicie w sprawie? Piszcie: tygodnik@prawodrogowe.pl oraz redakcja@L-INSTRUKTOR.pl (jm)