Tanie kursy, tanie egzaminy, tanie badania techniczne, drogie wypadki, drogie leczenie, drogie koszty społeczne.
Odnosząc się do wniosku KSD WORD w sprawie podniesienia opłat za egzaminy na prawo jazdy nasuwa mi się szerszy kontekst wysokości kosztów związanych z pozyskiwaniem uprawnień do kierowania pojazdami, ich utrzymania i eksploatacji.
Czy niski poziom finansowy uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów oraz ich badań technicznych przekłada się na Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego?
Kurs na prawo jazdy. Przeglądając oferty Ośrodków Szkolenia Kierowców możemy spotkać szeroki wachlarz cen, kursy kosztują od 900 zł do 2700 zł przy kategorii B (Warszawa, Grupon 900 zł – 1150 zł ). Fakt, że jest to nie rentowne dla OSK jest wiadomy, natomiast dla konsumenta jest to rarytas cenowy. Niewspółmierne dla jego bezpieczeństwa ma znaczenie, że kupując taki kurs ma w kieszeni telefon o wartości czterech takich kursów a zapisując się na kurs kat. A przychodzi w ubraniu motocyklowym 4 razy droższym niż szkolenie. Gdzie logika? Zamiast działać prewencyjnie – nauczyć się bezpiecznie jeździć, ludzie wolą zabezpieczać się od skutków wypadków drogowych. Niestety, maja do tego prawo, są w niewiedzy, z założenia nie znają produktu który kupują. Za przekaz tej wiedzy odpowiedzialne są OSK.
Egzamin na prawo jazdy. Koszt egzaminu teoretycznego to 30 zł, to tyle co butelka marnej wódki, pizza w kiepskiej pizzerii czy przejazd Uberem kilku kilometrów. Często słyszymy „ A, jako kosztuje to 30 zł to będę chodził, aż zdam” albo „ Jeśli kosztuje to 30 zł to mogę się zapisać na kilka egzaminów do przodu?”. Tani koszt egzaminów generuje „sportowe” chodzenie na egzaminy.
Egzamin praktyczny kat. B to koszt 140 zł, to tyle co średnia whisky, kolacja dla dwojga w średniej restauracji czy spodnie w zwykłej sieciówce. Nie można w żaden sposób porównać tego z wpływem na Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego czy zdrowie i życie. Tu też często kursanci są w stanie i chcieliby zapłacić za kilka egzaminów do przodu, żeby mieć „większy komfort psychiczny”. Ich na to stać. I nie chodzi tu o to, aby wyciągać większe pieniądze od przeciętnego Kowalskiego tylko o powagę sytuacji i zmianę formy podchodzenia do egzaminu na zasadzie „wydaje mi się, że jestem gotowy to pójdę i spróbuje, przecież to tylko 140 zł”. Dwukrotne zwiększenie tej kwoty doprowadziłoby do tego, że ok 30 % osób zdających zmieniłoby podejście do egzaminu.
Badania techniczne pojazdów. Od ponad 15 lat podstawowe badanie techniczne kosztuje 99 zł. Czy przez tyle lat nic się w motoryzacji czy gospodarce nie zmieniło? Przecież samochody są zaopatrzone w multum systemów, które muszą być sprawne. Nie wspominając już o tym, że nie ma odpowiednich urządzeń do zbadania zadymienia spalin w samochodach z silnikiem diesla co za tym idzie nie możemy weryfikować czy samochody maja sprawne filtry cząstek stałych typu DPF czy FAP, o ile w ogóle je maja. Powszechne jest też zjawisko w śród klientów Stacji Kontroli Pojazdów „50 zł więcej za trupa”. Tanie badanie, równa się szybkie badanie. Dzięki temu w Polsce jeżdżą najgorsze jakościowo i technicznie samochody a współczynnik niebezpieczeństwa związany ze stanem technicznym pojazdów jest tak wysoki.
Tania nauka (kursy) + tania weryfikacja wiedzy i umiejętności (egzaminy) + tania weryfikacja pojazdów (badania techniczne) = wzrost zagrożenia w ruchu drogowym.
Jakub Dymowski, instruktor nauki jazdy, właściciel ośrodka szkolenia kierowców „PROSTO” w Warszawie, nauczyciel przedmiotów zawodowych w stołecznym Zespole Szkół Samochodowych i Licealnych nr 2 w Warszawie, terapeuta pedagogiczny. Uprawniony diagnosta samochodowy