Wywiad z dr inż. Izabellą Mitraszewską, Koordynatorem ds. Inteligentnych Systemów Transportowych Instytutu Transportu Samochodowego
Jaki jest stan zaawansowania prac nad nowa bazą pytań egzaminacyjnych, nad którą pracuje ITS?
Na dzień dzisiejszy mamy opracowanych 1113 pytań na wszystkie kategorie prawa jazdy. Natomiast co do pozostałych pytań – planujemy docelowo stworzyć bazę 1800 pytań co uwarunkowane jest ukazaniem się kompletu rozporządzeń, które ten temat obejmują. Poza tym nie ma jeszcze decyzji co do jawności bądź utajnienia bazy pytań. W związku z tym nie możemy udostępniać bazy pytań, gdyż w wypadku utajnienia musielibyśmy ją tworzyć od nowa.
Jak wyglądał początek procesu tworzenia nowej bazy pytań?
W tej chwili obowiązują nas dwa akty prawne, czyli unijna dyrektywa nr 126 o prawach jazdy oraz Ustawa o Kierujących Pojazdami. Są w niej wymienione 4 moduły, z których musi się składać zakres wiedzy wymagany od kandydatów na kierowców. Scaliliśmy te dwa dokumenty i powstała wstępna struktura testu, która została przekazana autorom pytań.
Określono kryteria tworzenia pytań, czyli muszą być one sformułowane w formie pytającej, muszą być w języku polskim. Muszą obejmować cztery moduły wspomniane w ustawie, czyli bezpieczeństwo, prawo o ruchu drogowym, zachowanie w sytuacjach nadzwyczajnych i ratownictwo.
Z kogo składał się zespół układający pytania?
W skład zespołu tworzącego nowe pytania weszło wielu specjalistów -ekspertów BRD, psychologii, pedagogiki. Wśród nich osoby wskazane nam przez dyrektorów WORD-ów oraz trzech specjalistów od tramwajów. W grupie ekspertów znaleźli się poza tym ratownicy medyczni, chemiczni, pracownicy Policji, prawnicy z Ministerstwa Transportu, naczelny diagnosta kraju oraz eksperci techniczni z Instytutu. Do tej grupy dołączali w razie potrzeby inni specjaliści.
Jak wygląda struktura nowego egzaminu?
W odróżnieniu od bazy pytań obecnie obowiązującej, w nowej bazie każde pytanie ma przypisaną wagę. Jeżeli pytanie ma duży wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego to ma wagę 3, jeżeli średni to 2 a jeśli znikomy to 1. Taki sposób punktowania został zaakceptowany w pierwszym i drugim projekcie rozporządzenia.
Każdy test będzie składał się z dwóch części. Pierwsza część podstawowa będzie się składała z 20 pytań losowanych z bazy ponad 400 pytań. Pytania do drugiej części specjalistycznej losowane będą z innych baz, właściwych dla każdej z kategorii, czyli innej dla motocykli, innej dla tramwajów itd. Część specjalistyczna egzaminu na każdą kategorie będzie miała 12 pytań. Podsumowując – każdy ze zdających odpowiada na 20 plus 12 pytań egzaminacyjnych.
Ocena z obu części jest łączna. Na teście można zdobyć maksymalnie 74 punkty a do zaliczenia egzaminu wystarczy uzyskanie wyniku 68 punktów.
Czym nowy egzamin będzie się różnił od starego?
W nowym sprawdzamy oprócz wiedzy kandydata także jego decyzyjność. Otóż po udzieleniu odpowiedzi na pytanie w określonym dla niego limicie czasowym nie będziemy mogli już do niego wrócić. Decyzję możemy zmienić ale jedynie w wyznaczonym limicie czasu.
Do egzaminu w części podstawowej będzie wykorzystana klawiatura uproszczona, tylko z dwoma przyciskami – tak lub nie. W celu obniżenia kosztów do nowego egzaminu zostaną przystosowane obecnie używane klawiatury, po prostu część przycisków zostanie odłączona. Natomiast w części specjalistycznej, będą do wyboru 3 odpowiedzi ale prawidłowa będzie tylko jedna, czyli A, B lub C. Pytania będą ilustrowane zdjęciami, schematami sytuacji drogowych bądź znakami drogowymi. Tutaj także na każdą z odpowiedzi będzie określony limit czasowy.
Czy jest to całkiem nowa baza pytań? Autorzy nie zaglądali do starej?
Baza pytań jest całkowicie nowa ale oczywiście pytania były robione na bazie podobnego zakresu wiedzy wymaganego ustawowo, więc nie mogły kompletnie różnić się od starych pytań. Ale każde nowe pytanie było tworzone od początku do końca oryginalnie.
W czym zatem będzie się musiał zmienić proces przygotowania przyszłych kierowców, żeby poradzili sobie z nowym testem?
Pewne ramy nas obowiązują i musimy od kandydatów na kierowców wymagać określonego zakresu wiedzy. Z tym, że tak jak w starym teście można się było nauczyć pytań i odpowiedzi na pamięć, tak w nowym trzeba będzie się wykazać wiedzą i zrozumieniem. Pytania są tak skonstruowane, że w zależności od pytania, ilustrowanego tym samym zdjęciem, prawidłowa może być za każdym razem inna odpowiedź. Nie da się udzielić prawidłowej odpowiedzi bez przeczytania pytania. Reasumując – przyszłych kierowców będziemy musieli nauczyć przede wszystkim myślenia.
Rozmawiał: BB
Poniżej prezentacja przykładowego pytania z nowej bazy opracowywanej przez ITS
