Wezwanie pomocy

W razie wypadku, napadu czy innego zagrożenia, na terenie Europy, należy zadzwonić pod numer alarmowy 112. Ten sam numer alarmowy został wprowadzony na terenie całej Europy w 1991 roku. Pozwala on na połączenie bezpośrednio z najbliższym centrum powiadamiania ratunkowego, które uruchamia odpowiednie służby. Jego wybranie możliwe jest z telefonów komórkowych, publicznych i stacjonarnych, nie wymaga karty SIM, odblokowywania klawiatury, ani monety.

Prędkość jest ważna

Wiadomo, że w każdym kraju obowiązują ograniczenia prędkości wynikające z klasyfikacji drogi, kolizyjności, otoczenia oraz zagrożeń wynikających, np. z braku separacji ruchu lub warunków atmosferycznych. Pamiętajmy, żeby zwrócić szczególną uwagę na strefy szczególnych ograniczeń w miastach (30km/h zone) oraz inne ograniczenia na terenie zabudowanym. Szczegóły dotyczące obowiązujących przepisów podajemy w opisach poszczególnych państw (z tego zrobić link do vademecum). Jednak przypominamy, że prędkość jest jednym z głównych zagrożeń i przyczyn poważnych zdarzeń drogowych, ciężkich obrażeń lub śmierci na drodze. Przestrzeganie ograniczeń prędkości to podstawa respektowania prawa oraz szacunku dla innych użytkowników dróg. Warto zaufać oznakowaniu i przepisom w krajach, które odwiedzamy, aby spokojnie podróżować i wystawiać pochlebne świadectwo o polskich kierowcach zagranicą. Oczekując bezpiecznego zachowania od innych, sami powinniśmy jeździć zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami. Prawo jazdy to licencja uprawniająca nas do konkretnych zachowań w określonych ramach prawnych, a nie dowolnego szarżowania samochodem. Musimy pamiętać, że nawet najwyższe mandaty i kary nie wrócą życia najbliższych.

Alkohol

Jest tylko jedna bezpieczna zasada: Piłeś – nie jedź! Ryzyko jest ogromne, a kary bardzo surowe. W informacji o każdym kraju przedstawiamy szczegółowe dane dotyczące limitów oraz kar. Jednak w razie naruszenia konsekwencje mogą być przykre – testy z krwi, zatrzymanie na badania to czasochłonne przerwy w podróży, kary i nieprzyjemne wspomnienia z wakacji. Zdecydowanie zalecamy wakacyjną podróż bez żadnego alkoholu a próbowanie lokalnych trunków lepiej odłożyć na stałą część pobytu.

Sankcje za prowadzenie pod wpływem alkoholu mogą się bardzo różnić w obrębie kilku państw. Dla przykładu w Belgii dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi kierowcy wynosi 0,49 promila. Jeżeli stężenie alkoholu wynosi pomiędzy 0,5 a 0,79 promila, kierowca otrzymuje mandat w wysokości 150 euro i zakaz prowadzenia pojazdu przez 3 godziny. W wypadku odmówienia uiszczenia mandatu na miejscu, prokurator nałoży grzywnę do wysokości 3000 euro. Przy stężeniu od 0,8 promila – mandat 550 euro i zakaz prowadzenia na minimum 6 godzin. Przy stężeniu powyżej 1,5 promila – następuje automatyczne wniesienie sprawy do sądu z zagrożeniem grzywny od 1200 do 12 000 euro oraz zatrzymaniem prawa jazdy od 8 dni do 5 lat. W przypadku recydywy natychmiast zostaje zatrzymane prawo jazdy na minimum 15 dni a sprawa zostaje wniesiona do sądu, który orzeka grzywnę w wysokości od 2400 do 30 000 euro i zatrzymuje prawo jazdy na okres od 8 dni do 5 lat a nawet definitywnie. Belgijscy kierowcy z mniejszym doświadczeniem (do 2 lat posiadania prawa jazdy) nie podlegają karze mandatu, a automatycznie trafiają do postępowania sądowego.

Bezwzględny zakaz prowadzenia po spożyciu alkoholu (limit alkoholu we krwi 0.0 mg/ml) obowiązuje np. w Czechach, Rosji oraz na Węgrzech. Policja w większości krajów dysponuje już powszechnie testami na obecność narkotyków i innych substancji odurzających. Prowadzenie pod wpływem substancji odurzających i niektórych leków jest nie mniej niebezpieczne niż prowadzenie pod wpływem alkoholu.

Limit steżenia alkoholu we krwi w poszczególnych krajach Europy

Pasy bezpieczeństwa

Pasy bezpieczeństwa zawsze zmniejszają ryzyko obrażeń, a nawet ratują życie. Prawodawstwo nie we wszystkich krajach reguluje to w jednakowy sposób, jednakże pamiętaj – zawsze zapinaj pasy, co może uratować życie Tobie i Twoim bliskim. Niezapięty pasażer na tylnym siedzeniu, może - w razie wypadku - zabić inną osobę w aucie bezwładnie lecąc w przód(co najczęściej grozi złamaniem przedniego fotela w zagłówku lub na styku oparcia z siedzeniem, to z kolei grozi złamaniem miednicy lub karku) lub lecąc w bok i uderzając z ogromna siłą współpasażerów (co najczęściej skutkuje poważnymi obrażeniami głowy). Pasy bezpieczeństwa są już standardem i oznaką świadomego korzystania z pojazdu. To najtańszy i najprostszy środek zaradczy – nie bacząc na groźby kar powinniśmy być dumni, że wiemy dlaczego zawsze zapinamy pasy!

Foteliki i przewożenie dzieci

Wyniki wszystkich badań i testów zderzeniowych pokazują, że dzieci w fotelikach są bezpieczniejsze. Małe dzieci powinny podróżować samochodami odwrócone twarzą do tyłu tak długo, jak tylko jest to możliwe. Przy zderzeniu czołowym głowa siedzącego przodem pasażera, zostaje rzucona do przodu ze znaczną siłą. To jest pęd wprawiający głowę w ruch w kierunku przód-dół do klatki piersiowej, a następnie z powrotem do góry. Szyja dorosłego może wytrzymać takie obciążenia relatywnie dobrze, szyja małego dziecka, niestety, nie.

Idea przewożenia noworodków i dzieci w samochodzie w pozycji odwróconej - twarzą do tyłu - powstała w Szwecji w 1960 roku. Jej twórcą był profesor Bertil Aldman z Uniwersytetu Chalmers w Gothenburgu. Profesora Aldmana zainspirowały siedzenia używane przez astronautów w kosmicznej misji Gemini. Używane one były podczas wystrzelenia (startu) i lądowania. Uformowane zostały specjalnie w celu rozłożenia sił na powierzchnię całych pleców. Powody użycia odwróconych fotelików dla dzieci w samochodach są dokładnie takie same. W przypadku kolizji polegającej na uderzeniu przodem samochodu w przeszkodę lub inny samochód całe plecy dziecka absorbują siłę uderzenia, a dużo bardziej podatna na uszkodzenia szyja pozostaje ochroniona.

Dzięki profesorowi Aldmanowi odwrócone foteliki dla dzieci weszły do powszechnego użytku w Szwecji dużo wcześniej niż w innych krajach. Rezultaty widoczne są w statystykach wypadków. Badania przeprowadzane przez firmę ubezpieczeniową Folksam pokazują, że ryzyko śmierci lub poważnych obrażeń jest 5 razy większe w fotelikach ustawionych przodem do kierunku jazdy. Jeśli porównasz szwedzkie statystyki wypadków ze statystykami pochodzącymi z krajów, gdzie większość dzieci podróżuje siedząc przodem, różnice są uderzające!!! Przykładem może być Francja. Ryzyko śmierci dziecka w wypadku samochodowym (w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców) jest dwa razy większe niż w Szwecji. Niemieckie statystyki ujawniają podobną zależność. Szczególne, znaczące różnice zauważyć można u dzieci powyżej 1 roku życia. Większość niemieckich dzieci właśnie w tym wieku zaczyna używać fotelików mocowanych przodem, kiedy zaś większość szwedzkich dzieci używa fotelików odwróconych tyłem co najmniej do swoich 3. urodzin.

← Rysunek: Fotelik VOLVO dla dzieci w wieku do 3-4 lat montowany tyłem do kierunku ruchu przy użyciu ISOFIX; źródło: fotelik.info

Najbezpieczniejsze miejsce w samochodzie na fotelik to środek tylnej kanapy, o ile ma 3-punktowe pasy bezpieczeństwa lub ISOFIX. Tam dziecko jest najbezpieczniejsze w przypadku zderzenia bocznego. Kolejny dobry wybór to miejsce za pasażerem – umożliwia bezpieczne otwarcie drzwi w celach „serwisowych” przy awaryjnym zatrzymaniu auta na drodze szybkiego ruchu. Nie we wszystkich krajach prawodawstwo nadąża za wiedzą, ale starajmy się o tym pamiętać, szczególnie wynajmując samochód – kilka euro oszczędności może nas kosztować utratę czegoś bez porównania cenniejszego. Szczegółowe informacje dla poszczególnych krajów znajdują się w ich Kartach (link do vademecum).

W Polsce według nowego taryfikatora obowiązującego od 9 czerwca 2013 r. za przewożenie dziecka bez fotelika kierowca dostanie 6 punktów karnych, czyli dwa razy więcej niż przed zmianą przepisów. Kara pieniężna jest mniej uciążliwa, ponieważ do 6 punktów karnych możemy dostać tylko 150zł mandatu. To nadal dość niska kara za zaniedbanie w ochronie zdrowia i życia dziecka. Dla porównania w Wielkiej Brytanii za brak fotelika grozi kara nawet do 500 funtów (sądowo) a w Irlandii do 800 euro.

Uniwersalna zasada mówi: „Mocno kocham – mocno zapinam”.

Mandaty i kary

Praktycznie we wszystkich krajach Europy mandaty płatne są od razu na miejscu, przy kontroli. Wysokie mandaty to jeszcze nie koniec. Dla obcokrajowców nie są wydawane mandaty kredytowe. Jeśli nie mamy przy sobie pieniędzy to zostaniemy eskortowani do bankomatu lub banku, a jeśli nie będziemy w ogóle wypłacalni policja ma prawo zarekwirować coś cennego na poczet mandatu, łącznie z konfiskatą samochodu, lub pozwać nas do sądu.

Zależnie od przewinienia, wymiar kary może się bardzo różnić – od 11 euro za brak testu alkoholowego we Francji, przez 800 euro za przekroczenie prędkości w Hiszpanii, aż po konfiskatę samochodu za prowadzenie „na gazie” w Belgii czy Norwegii. Dlatego dobrze jest znać przepisy i ich przestrzegać.

W uzasadnionych przypadkach można nie podpisać mandatu, choć najczęściej i tak trzeba będzie go zapłacić, a po powrocie dochodzić jego zwrotu. W takiej sytuacji najlepiej od razu, przy policji, skontaktować się z konsulatem RP. Lista placówek dyplomatycznych wraz z numerami kontaktowymi znajduje się na stronie MSZ: POLSKIE PLACÓWKI DYPLOMATYCZNE

Oprócz mandatu niektóre naruszenia zasad ruchu drogowego mogą mieć znacznie gorsze konsekwencje. W wieku krajach przekroczenie prędkości o ponad 30 km/h skutkuje zatrzymaniem na miejscu prawa jazdy i zakazem prowadzenia pojazdu na terytorium tego państwa obowiązującym przez kilka miesięcy.

Wyposażenie pojazdu

Przypomnijmy, że dodatkowe wyposażenie pojazdu (gaśnice, żarówki, apteczki, a nawet narzędzia do zmiany koła) jest regulowane wewnętrznymi przepisami dotyczącymi wyposażenia samochodu, które obowiązują wyłącznie kierowców krajowych, jadących samochodami zarejestrowanymi w danym państwie.

Auta zagraniczne są w ruchu międzynarodowym i muszą mieć wyposażenie zgodne z Konwencją Wiedeńską o Ruchu Drogowym, która nic nie mówi o apteczkach czy zapasowych żarówkach. Dlatego za ich brak nie można ukarać zagranicznego kierowcy. Podobnie w Polsce - Słowak czy Niemiec nie dostaną mandatu za brak gaśnicy, choć Polak karę zapłaci.

Debata na ten temat trwa a zdania są podzielone. Jednak opinia prawnika nic nam nie pomoże, kiedy zostaniemy zatrzymani do kontroli i potraktowani według lokalnych przepisów. W takich przypadkach możemy odwołać się do konsulatu polskiego w danym kraju. który powinien pomóc w wyjaśnieniu różnicy. Możemy też uiścić opłatę, a po powrocie przesłać do konsulatu faksem krótki opis sytuacji w jakiej nałożono mandat, potwierdzenie jego zapłacenia i dane kontaktowe do siebie – takie odwołania są na ogół rozpatrywane pozytywnie.

Kamizelki odblaskowe

W większości krajów kamizelki odblaskowe są obowiązkowe. Ale jeżeli nawet przepisy lokalne jedynie rekomendują ich posiadanie, zdecydowanie zalecamy wyposażyć się przynajmniej w dwie sztuki i trzymać je w łatwo dostępnym miejscu (np. pod fotelem albo w schowku). W kamizelce, szczególnie po zmroku, rzeczywiście jesteśmy o wiele bezpieczniej widoczni - z daleka widać osobę przebywającą obok pojazdu sygnalizując, że coś się stało. Więc nie tylko my sami bezpieczniej wysiądziemy w razie awarii na autostradzie i swobodnie dokonamy niezbędnych czynności, ale damy także szansę innym, żeby nas widzieli i odpowiednio zareagowali. Kamizelka przyda się też, jeśli trzeba będzie przejść do najbliższej miejscowości po nieoświetlonej drodze. Elementy odblaskowe są często wymagane dla rowerzystów i rekomendowane dla pieszych, dlatego w trakcie wakacji warto wyjąć kamizelkę z samochodu i użyć jej także w trakcie wycieczki rowerowej. To nic nie kosztuje a znacznie poprawia naszą widoczność i daje czas na reakcję nadjeżdżającym pojazdom. Pamiętajmy o tym i dbajmy o bezpieczeństwo najbliższych dla samych siebie!

Trzeba też pamiętać, że za brak kamizelki odpowiada kierowca, a nie np. wypożyczalnia samochodów, a mandaty wahają się od 25 do 120 euro. Najlepiej wybrać wypożyczalnię, która zapewnia kamizelki. Kamizelka odblaskowa winna odpowiadać normie EN 471 (Dyrektywa 89/686/EEC) i znajdować się w przestrzeni pasażerskiej.

Trójkąt ostrzegawczy

Poszczególne przepisy krajowe przeważnie wymagają posiadania trójkąta ostrzegawczego. Oczywiście jego stosowanie jest przede wszystkim uzasadnione względami bezpieczeństwa, szczególnie na autostradzie i na zakręcie drogi. Na szczęście każde auto zarejestrowane w Polsce jest wyposażone (a przynajmniej być powinno!) w ten element. Sprawdź przed wyjazdem czy masz trójkąt w samochodzie!

Światła – gdzie, jak, kiedy?

Jazda z włączonymi światłami mijania lub światłami do jazdy dziennej nawet w ciągu dnia podnosi widoczność pojazdu, co poprawia bezpieczeństwo na drogach, zmniejsza ryzyko kolizji czołowych a także znacznie ułatwia ocenę odległości pojazdu pieszym. Szczególnie w ostrym słońcu pojazd z włączonymi światłami jest łatwiejszy do zauważenia i oceny jego prędkości zbliżania. Dlatego też, jeżeli nasz pojazd nie jest wyposażony w światła do jazdy dziennej, zdecydowanie zalecamy jazdę z włączonymi światłami mijania przez całą dobę nawet tam, gdzie nie jest to narzucone przepisami prawa. Większość krajów ma w tym zakresie własne wymogi, które przedstawione są w Kartach Krajów.

Światła a ruch lewostronny

Zupełnie innym problemem jest wyjazd własnym autem do kraju o ruchu lewostronnym (w Europie - Wielka Brytania, Irlandia, Malta, Cypr). Kierowca jest zobowiązany „dostosować światła do ruchu lewostronnego”, a mandat grozi za „oślepianie kierowców jadących z naprzeciwka”. Niezbyt precyzyjne przepisy powodują, że rozwiązań jest cała gama, a wybór zależny od marki auta i zamożności właściciela – od wymiany reflektorów, przez ich przestawienie na opcję „lewostronną”, po zastosowanie dedykowanych naklejek, dostępnych choćby na promie z Francji. Szczegółowych informacji powinien udzielić autoryzowany serwis samochodowy.

Należy pamiętać o przywróceniu ustawień przed powrotem do ruchu prawostronnego.

W ruchu lewostronnym musimy zwracać szczególną uwagę na jednoślady oraz pieszych, a sami przechodząc przez jezdnię również powinniśmy uważać! Przyzwyczajenie jest drugą naturą człowieka a my od dziecka patrzymy najpierw w prawo i można łatwo zrobić krok na pustą jezdnię, który będzie tragiczny w skutkach, ponieważ z lewej strony może nadjeżdżać pojazd.

Telefon komórkowy

Wyniki badań są nieubłagane – korzystanie z telefonu komórkowego stwarza zagrożenie w ruchu drogowym, rozprasza, obniża nasz czas reakcji i powoduje, że możemy nie zauważyć sytuacji drogowej. Wysyłanie sms-ów zwiększa ryzyko wypadku 30-krotnie! Rozmowa również rozprasza. W większości krajów obowiązuje zakaz używania telefonów bez zestawu głośnomówiącego, ale nawet z zestawem najlepiej ograniczyć rozmowy do minimum. W przewozach towarów niebezpiecznych już od dawna zabroniono kierowcom korzystania z telefonów podczas jazdy. Kampanie społeczne przypominają, że sekundy rozmowy mogą mieć tragiczne konsekwencje.

Źródło: Drive SMART kampania prowadzona przez Surrey Police i Surrey Heath Borough Council, Wileka Brytania, 2011; “It’s impossible to focus on both at the same time” (Nie da się skoncentrować na obu w tym samym czasie) →

Antyradary

Stosowanie lub posiadanie urządzeń do wykrywania radarów policyjnych jest nielegalne w większości krajów europejskich. Kary mogą obejmować grzywny, a nawet zakaz prowadzenia pojazdów.

Niektóre kraje wprowadziły również zakaz stosowania systemów nawigacji GPS, wyposażonych w mapy wskazujące położenie stałych fotoradarów. Oznacza to, że należy odpowiednio wcześniej wyłączyć w GPS-ie funkcję „Ostrzegaj przed radarami”.

Stan techniczny pojazdu

Przed wyjazdem warto zrobić przegląd, co pozwoli uniknąć kosztownych napraw płatnych w euro w serwisach zagranicą.

Opony, opony zimowe, opony kolcowe i łańcuchy

Stan opon należy sprawdzać regularnie, a szczególnie przed każdą dłuższą podróżą – stan i głębokość bieżnika, ciśnienie w kołach.

Większość krajów ma takie same wymagania jak w Polsce - dopuszczalna wartość graniczna bieżnika to 1,6 mm (w nowych oponach jest ok. 8 mm). Prawda jest jednak taka, że już bieżnik poniżej 3 mm gorzej odprowadza wodę i zagraża bezpieczeństwu. Inna sprawa to stan samej opony – uszkodzenia mogą pojawiać się od uderzeń o krawężniki lub dziury, a także od starzenia, np. w wyniku złego przechowywania.

Ciśnienie opon trzeba sprawdzać bezwzględnie i regularnie. Nawet wprawne oko wulkanizatora nie zauważa spadku ciśnienia, dopóki nie przekroczy on 45% zalecanego! Jest to szczególnie ważne dla motocyklistów.

Korzystanie z opon zimowych, opon z kolcami, lub łańcuchów może być obowiązkowe w niektórych krajach. Są miejsca, gdzie w określonych miesiącach w ogóle nie można się poruszać bez odpowiedniego ogumienia. Szczegóły przy opisach poszczególnych krajów.

Opłaty drogowe

W Europie działają systemy opłat drogowych oparte na mycie elektronicznym, opłatach na bramkach, lub winietach. Szczegółowe informacje nt. systemów opłat drogowych stosowanych w poszczególnych krajach znaleźć można na stronie: http://www.pzmtravel.com.pl/informacja-o-oplatach-drogowych.html

Parkowanie

Po trudach podróży na ogół z radością chcemy jak najszybciej rozprostować kości, ale tu także trzeba uważać! W Szwecji w niektórych miastach parkowanie reguluje przepis daty („Datumparkering”) – parkowanie jest niedozwolone po stronie numerów parzystych w dni parzyste i po stronie numerów nieparzystych w dni nieparzyste.

Hiszpania posiada podobną. W niektórych miastach parkowanie w ulicach jednokierunkowych dozwolone jest po stronie numerów parzystych w dni parzyste i po stronie numerów nieparzystych w dni nieparzyste.