Opublikowano projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. W nowelizacji zawarto m.inn. nowe wymagania dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania. Ośrodki egzaminacyjne – do 2025 r. - będą musiały uzupełnić swoją flotę w zakresie kat. C i C+E. Zmiany mają na celu lepsze przygotowanie kierowców zawodowych, potrafiących pracować na nowoczesnych pojazdach.
Uzasadnienie zmian. Ministerstwo Infrastruktury w porozumieniu z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwem Obrony Narodowej przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Propozycja realizuje potrzebę ujednolicenia wymagań obowiązujących na poziomie Unii Europejskiej w procedurze homologacji typu i typu WE pojazdu. W nowelizacji zawarto m.inn. nowe wymagania dla pojazdu przeznaczonego do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania. Celem podstawowym zamian jest zagwarantowanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zmiana w zakresie nowych wymagań dla pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania powinna przyczynić się do uzyskania lepiej przygotowanych do wykonywania pracy kierowców zawodowych, a więc do ograniczenia liczby i czasu szkoleń wewnętrznych niezbędnych do rozpoczęcia pracy przez nowozatrudnionych kierowców na nowoczesnych samochodach ciężarowych.
Nowe pojazdy szkoleniowe i egzaminacyjne. Ośrodki egzaminowania i szkolenia w związku ze zmianą wymagań dla pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania podmioty, które posiadają pojazdy w zakresie prawa jazdy kategorii C i C+E będą musiały w ciągu pięciu lat wyposażyć się w ciągniki siodłowe z naczepami. Nadto sugeruje się, aby word-y ewentualnie zmieniły sposób postępowania i zaczęły pojazdy wynajmować od np. podmiotów szkolących.
Szczegółowy zakres zaproponowanych zmian. Jak uzasadniają resorty współpracujące przy projektowaniu zmian: w § 43 ust. 4 pkt 1, 5-9, 12, 14, 16, 18 doprecyzowano, że wymagania dotyczą prawa jazdy. Ponadto w § 43 ust. 4 pkt 1 zmieniono brzmienie i określono nowe wymagania dla pojazdów stosowanych do przeprowadzania egzaminów państwowych na prawo jazdy. Zmiana w ww. zakresie podyktowana jest zapotrzebowaniem społecznym, a w szczególności analizą problemów z dostępem do uprawnień do kierowania pojazdami przez osoby niepełnosprawne (pojazd dla kategorii AM). Według obecnie obowiązujących przepisów dzieci (w wieku pomiędzy 14 a 16 lat), które ze względów na swoją niepełnosprawność nie mogą zdawać egzaminu na prawo jazdy kategorii AM na motorowerze nie mogą w ogóle uzyskać prawa jazdy kategorii AM. Jednakże w ramach uprawnień wynikających z prawa jazdy kategorii AM występują też czterokołowce lekkie, które mogły by być wykorzystywane przez te osoby. Dlatego też należało dostosować przepisy w zakresie procesu egzaminowania, w tym także § 43 ust. 4 pkt 1 zmienianego rozporządzenia poprzez zmianę brzmienia przepisu, tak aby osoby niepełnosprawne miały możliwość uzyskania prawa jazdy kategorii AM z ograniczeniem do kierowania czterokołowcem lekkim, ucząc się jeździć i zdając egzamin czterokołowcem lekkim. Zmiana brzmienia § 43 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia jest konieczna ze względu na parametry techniczne jakie oferują producenci motocykli oraz zapewnienie bezpieczeństwa na drodze podczas szkolenia. Aktualnie do szkolenia osoby ubiegającej się o uzyskanie uprawnienia można używać motocykla dwukołowego z silnikiem spalinowym o pojemności skokowej nieprzekraczającej 125 cm3 w celu uzyskania uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii A1 i od razu docelowo o pojemności co najmniej 395 cm3 w zakresie prawa jazdy kategorii A2. Skutkiem są problemy z opanowaniem motocykla docelowego przez osoby niskiego wzrostu. Bardzo często zainteresowani rezygnują ze szkoleń z uwagi na niemożliwość opanowania motocykla o pojemności powyżej 395 cm3 i jego masę, pomimo że mogliby bez większych problemów kierować motocyklami o popularnych pojemnościach rzędu 250 cm3 . Obecnie motocykl o pojemności pomiędzy 126 - 394 cm3 jest niesklasyfikowany w procesie szkolenia. Wprowadzony przepis przyczyni się do zapewnienia bezpieczeństwa w trakcie szkolenia oraz łatwiejszego i stopniowego opanowywania motocykli o większej pojemności silnika przez osobę ubiegająca się o uzyskanie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii A2. Zmiana brzmienia § 43 ust. 4 pkt 11 związana jest z problemami z zakupem i eksploatacją pojazdów do nauki jazdy w zakresie prawa jazdy kategorii C i C+E wyposażonych jedynie w manualną (ręczną) skrzynię biegów. Obecnie produkowane pojazdy ciężarowe w znakomitej większości są pojazdami wyposażonymi w półautomatyczne lub w pełni zautomatyzowane skrzynie biegów. Wszystkie te konstrukcje posiadają możliwość wyboru biegów przez kierowcę, ale bez konieczności wciskania sprzęgła. Dlatego też zakup nowych pojazdów do szkolenia czy egzaminowania kandydatów na kierowców kategorii C i C+E wyposażonych w ręczną skrzynię biegów jest, z punktu widzenia technicznego oraz z punktu widzenia przydatności w późniejszym kierowaniu pojazdem niezasadny i ekonomicznie nieuzasadniony. Postęp techniki w tym zakresie jednoznacznie zmierza do wyeliminowania z rynku pojazdów ciężarowych i autobusów pojazdów wyposażanych w ręczne skrzynie biegów. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że większość pojazdów wykorzystywanych w procesie szkolenia i egzaminowania dla prawa jazdy kategorii C+E to zespoły pojazdów składające się z samochodów ciężarowych z przyczepami. Rzadko wykorzystuje się ciągniki siodłowe z naczepą. Jest to sytuacja odwrotna niż na rynku transportowym, do którego po szkoleniu i egzaminie trafiają kierowcy. W transporcie drogowym głównym środkiem transportu są ciągniki siodłowe z naczepą. Obecne ograniczenie powoduje najczęściej, że firma transportowa przyjmując do pracy nowego kierowcę tuż po szkoleniu i egzaminie na prawo jazdy kategorii C+E musi od nowa szkolić tego pracownika z umiejętności kierowania i obsługi ciągnika siodłowego i naczepy. Mając to na względzie, oraz biorąc pod uwagę postulaty organizacji społecznych zrzeszających zarówno transportowców jak i podmioty szkolące zaproponowano, aby w okresie 5 lat dokonać systemowej zmiany tej zależności poprzez wprowadzenie obowiązku prowadzenia szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców kategorii C+E przy użyciu ciągników siodłowych z naczepą. Uznano, że jest to wystarczający czas dla umożliwienia podmiotom naturalnej wymiany posiadanych pojazdów na pojazdy spełniające nowe wymagania. Z punktu widzenia przedsiębiorców transportowych zmiana powinna przyczynić się do uzyskania lepiej przygotowanych do wykonywania pracy kierowców zawodowych, a więc do ograniczenia liczby i czasu szkoleń wewnętrznych niezbędnych do rozpoczęcia pracy przez nowozatrudnionych kierowców na nowoczesnych samochodach ciężarowych. Dlatego § 1 pkt 11 lit. i uchyla § 43 ust. 4 pkt 10 rozporządzenia. Przepis wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. Ponadto zmiana długości zespół pojazdów z 14 na 16 m ma na celu zagwarantowanie, aby zespół pojazdów odpowiadał wymiarom zespołów pojazdów standardowo wykorzystywanych w przewozach drogowych. W § 43 ust. 4 pkt 5 lit. e rozporządzenia zmienianego ujednolicenie z brzemieniem pkt 11 lit. b. Wymagania dla pojazdów stosowanych w procesie egzaminowania określone są w załączniku nr 3 do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/126/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy. Zaproponowane rozwiązanie jest zgodne z przepisami tej dyrektywy. (jm)