Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce od kilku lat sygnalizuje problem związany z brakiem kierowców posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami ciężarowych, którzy mogliby podjąć pracę w firmach wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe. Ostatnio podniosło także kwestię szkolenia potencjalnych kierowców zawodowych, a dokładniej tych, którzy chcą zdawać w języku angielskim. ZMPD pyta o testy, resort odpowiada - dziś nie będzie tłumaczenia.
Niedobory kierowców zawodowych. Brak kierowców w transporcie drogowym to problem trudy do rozwiązania, od lat podejmowane są różnorodne działania, aby sytuacja nie pogarszała się. Jak ocenia Związek Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce, pogłębianie się niedoboru kierowców wynika z kilku czynników min. konieczności uzyskania oprócz posiadania stosowanej kategorii prawa jazdy także kwalifikacji wstępnej bądź wstępnej przyspieszonej przez osoby wchodzące do zawodu czy też naturalnego zakończenia pracy zawodowej przez kierowców przechodzących na emeryturę. Z różnych badań, przeprowadzanych m.in. przez Instytut Transportu Samochodowego lub organizacje przewoźników wynika, że niedobór kierowców będzie postępował a średnia wieku pracujących kierowców będzie ulegała wydłużeniu. Według badań przeprowadzonych przez IRU w 2020 roku wynika, że średnia wieku aktywnych zawodowo kierowców w Europie to 47 lat, a w Hiszpanii nawet 55 lat. To ocena widocznej tendencji. A przeciwdziałania? Na polskim rynku pojawiają się kierowcy zagraniczni. Zatrudnienie znajdują przede wszystkim kierowcy z Europy wschodniej. Według danych Głównego Inspektora Transportu Drogowego, na koniec 2020 roku w obrocie prawnym było ponad 103 tysiące świadectw kierowcy, niespełna 80 tysięcy wydanych zostało obywatelom Ukrainy, a przeszło 20 tysięcy obywatelom Białorusi. Pracodawcy coraz częściej sięgają po pracowników z coraz dalszych zakątków świata, m.in. z Indii, Pakistanu, Filipin. Dane z urzędów wojewódzkich potwierdzają coraz większą liczbę wydawanych pozwoleń na prace dla obywateli powyższych krajów. Dla tych osób, językiem którym posługują się swobodniej jest język angielski.
Wymagane dokumenty/uprawnienia. ZMPD przypomina: - Aby uzyskać świadectwo kierowcy cudzoziemiec musi zostać legalnie zatrudniony na podstawie zezwolenia na pracę bądź oświadczenia o powierzeniu pracy, uzyskać orzeczenie lekarskie i psychologiczne o braku przeciwskazań do pracy na stanowisku kierowcy, a następnie uzyskać świadectwo kwalifikacji zawodowych czyli zdać egzamin państwowy potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, zgodnie z przepisami unijnej dyrektywy 2003/59/WE. Problem w uzyskaniu świadectwa kwalifikacji zawodowej związany jest przede wszystkim z barierą językową. Dzięki staraniom ZMPD, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska transportowego, pod koniec 2017 roku ówczesne Ministerstw Infrastruktury i Budownictwa zakończyło prace nad przetłumaczeniem pytań stosowanych w teście kwalifikacyjnym na język rosyjski. To działanie w ogromnej mierze przyspieszyło proces zatrudniania w polskich przedsiębiorstwach transportowych obcokrajowców, obywateli Rosji, Ukrainy, Białorusi, Mołdawii czy Kazachstanu.
Testy kwalifikacyjne w języku angielskim - prośba ZMPD. Dziś problemem okazuje się - jak wskazuje prezes ZMPD w korespondencji skierowanej do resortu infrastruktury: - Brak możliwości zdawania testu kwalifikacyjnego w języku angielskim. Możliwość zdawania powyższego egzaminu przy udziale tłumacza przysięgłego jest bowiem bardzo kosztowana. Komisja egzaminacyjna może jednocześnie egzaminować z tłumaczem przysięgłym tylko jedną osobę, a koszt takiego egzaminu wynosi ok. 1300 zł (wynagrodzenie komisji + 300 zł tłumacz, koszt tłumacza). Mając na uwadze powyższe zwracamy się z prośbą do Pana Ministra o przetłumaczenie na ten język angielski bazy pytań testowych, co umożliwi zdawanie egzaminu bez konieczności udziału tłumacza przysięgłego. Wprowadzenie powyższego rozwiązania w znacznym stopniu ułatwiłby i obniżyło koszty zatrudnienia cudzoziemców w polskich firmach transportu międzynarodowego.
Stanowisko Ministerstwa Infrastruktury. Przedstawiciel resortu infrastruktury odpowiadając na korespondencję ZMPD poinformował: - Aktualnie procedowany jest projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (UC18), który wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/645 z dnia 18 kwietnia 2018 r. zmieniającej dyrektywę 2003/59/WE w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozi rzeczy lub osób oraz dyrektywę 2006/126/WE w sprawie praw jazdy. Dodatkowo projekt ustawy stanowi, że pytania stosowane na testach kwalifikacyjnych będą opracowywane i weryfikowane przez powołaną przez ministra właściwego do spaw transportu komisję do spraw weryfikacji i rekomendacji pytań. Należy przy tym wskazać, że obecnie w komisji tej pracują tłumacze, m.in. języka angielskiego, którzy będą mogli w przyszłości przetłumaczyć pytania stosowane na teście kwalifikacyjnym również na język angielski. Jednocześnie wyjaśnię, że wdrożenie ww. dyrektywy będzie skutkować koniecznością weryfikacji pytań stosowanych na teście kwalifikacyjnym oraz opracowania nowych pytań. Stąd też w celu racjonalnego dysponowania środkami publicznymi i nie tłumaczenia pytań, które niebawem przestaną być aktualne, ewentualne przetłumaczenie na język angielski pytań stosowanych na teście kwalifikacyjnym nastąpi dopiero po weryfikacji istniejącej bazy pytań.
Jak informowaliśmy przywołując komunikaty o projektowanych zmianach w szkoleniu kierowców zawodowych [kliknij] - Rada Ministrów 10 sierpnia 2021 r. przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw. Przedłożony przez Ministra Infrastruktury dokument został przesłany do Sejmu RP. (jm)